Sự thật và ngộ nhân về ăn chay

 

 Theo Trí Thức trẻ

Ăn chay làm giảm nguy cơ bệnh tim – mạch?

Đúng. Các nghiên cứu khoa học khẳng định, càng ăn ít thịt, càng ít xảy ra những vấn đề về tim mạch, ăn nhiều ngũ cốc và rau quả sẽ hạ thấp nồng độ cholesterol và hạ được huyết  áp. 

Một nhóm giáo sư Mỹ thuộc trường Đại học Harvard dưới chỉ đạo của bác sĩ Frank M.Sacks đã khảo sát cuộc sống và chế độ dinh dưỡng của 210 cư dân thực hành chế độ ăn chay thuộc 17 cộng đồng dân cư sống chung quanh khu vực Boston. Hầu hết họ là những người trẻ tuổi, ăn chay nghiêm túc, kiêng cả sữa và trứng. 

Kết quả cho thấy áp huyết của họ khá thấp, trung bình 160/60 ở những người độ tuổi từ 16 đến 19 so với 120/75 của nhưng thanh nên Mỹ khoẻ mạnh khác ở độ tuổi 20.

Một nghiên cứu khác trên những người chay đã cho thấy chỉ số huyết áp trên và dưới đều thấp hơn các chỉ số của người ăn mặn khoảng 4 đơn vị. Giới khoa học cho biết, không cần trải qua thời gian dài mới thấy được hiệu quả. 

Thử nghiệm trên một nhóm người ăn mặn thường xuyên trước đó nay chuyển sang chế độ không ăn thịt chỉ vài tháng đã thấy hạ được 7 đơn vị ở chỉ số trên và 3 đơn vị ở chỉ số dưới. Khi những người này ăn lại chế độ bình thường, huyêt áp đã trở lại chỉ số cũ sau hai tuần.

Thí nghiệm tại trường Đại học y Harvard đã cho thấy, nếu cho những người ăn chay ăn khoảng 250g thịt bò mỗi ngày nồng độ cholesterol trong máu của họ sẽ tăng lên khoảng 19%. 

Khẩu phần thịt gần bằng với khẩu phần thông thường của những người Mỹ khác, chỉ ít mỡ hơn. Kết quả còn cho biết mức độ cholesterol của những người này nhanh chóng giảm trở lại giống như trước kia chỉ sau từ 10 đến 14 ngày ăn chế độ không có thịt.

Hạ áp huyết và hạ độ cholesterol trong máu đồng nghĩa vớ giảm bớt nguy cơ mắc các loại bệnh tim mạch. Qua theo dõi 11.000 người ăn chay trong thời gian 7 năm, các nhà khoa học Anh đã kết luận “ăn chay ít mắc bệnh tim mạch”.

Ăn chay có thể là nguyên nhân thiếu hụt nhiều hợp chất trong cơ thể?

Đúng. Ăn chay có thể dẫn tới tình trạng thiếu hụt một số axit amin, vitamin và khoáng chất, mà những chất này rất cần thiết cho hoạt động của cơ thể. Trường hợp thường gặp của những  người ăn chay là thiếu chất sắt, vitamin B12 và chất đạm. 

Thức ăn thực vật giàu đạm thường thiếu một số axit amin thiết yếu như lysine (gạo, bắp, lúa mỳ), threonine (gạo), tryptophan (bắp) và methionine (các loại đậu). Các khảo cứu gần đây tại Anh cho thấy, 60% số người thực hành ăn chay bị thiếu hụt vitamin B12.

Ăn chay là chế độ dinh dưỡng tốt cho trẻ em?

Không đúng. Ăn chay có thể có hại đối với trẻ em đang trong quá trình phát triển. Nếu chế độ ăn chay khắc nghiệt và loại trừ hoàn toàn các món chế biến từ, trứng và sữa sẽ dẫn tới thiếu hụt axit folic, vitamin B12, vitamin D, canxi và chất sắt. Chúng ta nên nhớ rằng, cơ thể rất khó hấp thụ chất sắt trong môi trường chỉ có các sản phẩm thực vật. 

Do vậy việc thiếu hụt chất sắt càng nghiêm trọng hơn trong chế độ ăn chay. Thiếu canxi và vitamin D ở trẻ em rất dễ dẫn đến các bệnh về xương; thiếu hụt vitamin B12 có thể dẫn tới các bệnh về thị giác, các vấn đề trí tuệ và dễ bị kích động.

“Ăn chay phòng bệnh” là tuyệt đối không cần thịt, trứng và sữa động vật?

Không đúng. Gần đây các nhà khoa học nói nhiều tới “ăn chay phòng bệnh” – đó là thực đơn bao gồm các món ăn không chỉ chế biến từ thực phẩm có nguồn gốc thực vật mà còn bao gồm cả các món ăn chế biến từ cá, trứng và sữa động vật. Tuy nhiên các món ăn có nguồn gốc động vật chiểm tỷ trọng nhỏ, thích hợp, nhằm bù đắp những thiếu hụt về axit amin, sinh tố và khoáng chất không có trong các sản phẩm thực vật. 

Ngoài ra, khi ăn chay cần bổ sung lượng vitamin, vì khoáng chất không có hoặc hàm lượng không đủ trong sản phẩm thực vật, nên bằng cách dùng thêm các viên vitamin và khoáng chất tổng hợp hoặc viên sủi tổng hợp.

Theo nhà dinh dưỡng học người Anh Desmond, “ăn chay phòng bệnh” là thực đơn các món chế biến có nguồn gốc từ thực vật chiếm tỷ trọng áp đảo và các món có nguồn gốc động vật như cá, trứng và sữa chiếm tỷ trọng thích hợp nhằm cân bằng các hợp chất cần thiết cho hoạt động của cơ thể.

Theo tài liệu của Anh, hiện nay số người ăn chay tăng đáng kể, nhất là tại một số nước phát triển. Các nhà khoa học Anh gần đây công bố 6 kết quả khảo cứu 85 nghìn người thuộc nhiều nước trên thế giới cho thấy, ăn chay có tác động tích cực tới việc phòng một số bệnh và gia tăng tuổi thọ. 

Kết quả các khảo cứu tại Mỹ cho thấy, những người ăn chay có khả năng đề kháng tốt hơn và khoẻ mạnh hơn những người có dinh dưỡng giàu thịt. 

Các nhà khoa học dinh dưỡng Ba Lan cho biết, chế độ “ăn chay phòng bệnh” tác dụng tốt cho những bệnh nhân tiểu đường, xơ vữa động mạch, thấp khớp và đặc biệt có khả năng phòng chóng sỏi mật.

Ăn chay là cách dinh dưỡng tốt cho những người bệnh thận?

Đúng. Cách ăn nhiều rau xanh, trái cây đã có tác dụng tích cực cho những người bị bệnh thận, bởi lẽ nó giúp cơ thể đào thải chất phốt pho độc hại. Chất phốt pho có chứa trong nhiều sản phẩm giàu chất đạm; do vậy hạn chế chất phốt pho đối với bệnh thận tức là hạn chế ăn thịt. Hàm lượng phốt pho cao trong cơ thể có thể dẫn tới những căn bệnh về tim nghiêm trọng hoặc gây tử vong. 

Kết quả nghiên cứu tác động của ăn chay và ăn bình thường tới hàm lượng phốt pho trong máu ở những người bệnh thận do giáo sư người Anh Sharon Moe cùng các cộng sự đã tiến hành cho thấy, ở những người ăn chay có hàm lượng phốt pho thấp hơn 50% so với những người có chế độ ăn bình thường.

Ăn chay không có tác động đối với bệnh ung thư?

Không đúng. Các nghiên cứu tại Anh cho thấy, những người ăn chay có tỷ lệ mắc ung thư thấp hơn những người ăn nhiều thịt, cá. Tuy nhiên chỉ liên quan đến một số bênh ung thư. 

Các nhà khoa học Anh và New Zelandi đã tiến hành thực nghiệm với sự tham gia của 61 nghìn người Anh theo 3 chế độ dinh dưỡng khác nhau: ăn chay với khẩu phần thịt không đáng kể, giàu thịt-cá và giàu cá. 

Kết quả cho thấy, tỷ lệ những người ăn chay bị bệnh ung thư dạ dày, ung thư bàng quang và ung thư máu chiếm không đáng kể so với những người có chế độ dinh dưỡng khác. Đặc biệt tỷ lệ bị ung thư dạ dày của những người ăn chay thấp hơn 3 lần so với những người ăn nhiều thịt và cá.

Giáo sư Sharon Moe cho biết, kết quả khảo cứu của ông tại nhiều nước phát triển cũng như đang phát triển cho thấy 30 – 40 năm trước đây số người bị ung thư dạ dày, ung thư máu chiếm tỷ lệ rất nhỏ trong các loại bệnh tật thời bấy giờ bởi vì một trong những nguyên nhân là thời đó khẩu phần rau, củ quả trong bữa ăn chiếm tỷ trọng cao hơn nhiều so với hiện nay. 

“Ông cha ta thời xưa không ai bị ung thư dạ dày và ung thư máu bởi lẽ khẩu phần chính của các bữa ăn là rau, của và quả” – ông Sharon Moe viết trong cuốn sách của mình “Ăn chay- Bí quyết sức khoẻ” mới ra mắt tại Anh.